Fallopia japonica
De Japanse duizendknoop (Fallopia japonica) komt oorspronkelijk uit Japan, China, Taiwan en Korea. De plant is door de arts Philipp Franz von Siebold ingevoerd als tuinplant. Hij vertrok in 1823 naar Japan. Vanuit de Hortus in Leiden verspreidde de soort zich over Nederland en de rest van Europa. In Nederland verwilderde de plant na 1950 op grote schaal door het storten van tuinafval met plantenresten. Inmiddels komt de soort in vrijwel heel Nederland voor.
Verspreiding
Vegetaties van Japanse duizendknoop bestaan voornamelijk uit vrouwelijke planten die door het ontbreken van stuifmeel geen zaden vormen. De verspreiding van Japanse duizendknoop gaat dan ook voornamelijk via wortelstokken. In het voorjaar groeien vanuit de wortelstokken in korte tijd veel, dicht bij elkaar staande stengels met een groot bladoppervlak. Afhankelijk van de standplaats kunnen de stengels twee tot drie meter hoog worden. Tegen de winter sterven de bovengrondse delen van de plant weer af.
Menselijk handelen vormt het grootste risico voor de verspreiding van de soort over grotere afstanden. Bijvoorbeeld via het verslepen van wortel- en stengelfragmenten door machinaal maaien, of transport van grond waarin zich nog delen van wortelstokken en stengels bevinden. Komen deze fragmenten op een andere locatie in of op de grond terecht, dan groeien daar weer nieuwe planten uit.
Bedreiging infrastructuur
In de zomer groeit de Japanse duizendknoop wel een paar centimeter per dag. Door de sterke groei wordt de oorspronkelijke begroeiing op voortvarende wijze verdrongen. Het weelderige bladerdak laat daarnaast geen sprankje licht toe, waardoor ander bodemleven geen kans maakt, met woestijnvorming tot gevolg. Voor de biodiversiteit is dat een slechte zaak, maar de bedreiging gaat nog verder dan dat. De sterke wortels tasten de infrastructuur onder de grond aan, zoals leidingen, riolen, dijklichamen of zelfs de fundamenten van gebouwen.
Onderzoek
Samen met enkele gemeenten doen wij nader onderzoek. Door het monitoren van het grondgebied en het nemen van monsters proberen wij inzicht te krijgen in groei en verspreiding. Hoe de wortels te detecteren is de grote vraag; die kennis is van groot belang voor ons. Het brede technisch onderzoek vindt plaats in Drachten, samen met dochterbedrijf Enviso ingenieursbureau.
Verwijdering Japanse duizendknoop uit grond
Op onze composteerlocatie te Nij Beets zoeken wij naar effectieve manieren om ‘JDK-grond’ van wortelrestanten te zuiveren. Dat is al mogelijk door de gecertificeerde methode van composteren. In het binnenste van de afvalhopen loopt de temperatuur in drie dagen op tot zestig graden en daar is geen enkel kruid of zaad tegen bestand. Door de massa regelmatig van buiten naar binnen om te zetten, blijft de benodigde zuurstof in de bult en schoont de grond zich vanzelf op.
Een tweede kansrijke aanpak om JDK-grond op grootschalige wijze van de wortelresten te ontdoen, lijkt het gecontroleerd storten in de zandwinput. Binnenkort zal een experiment starten om de Japanse duizendknoop eenvoudigweg te “verzuipen”.
Voor meer informatie, zie het onderstaande productblad.